เที่ยว “โฮงนิทัศน์ครูบาศรีวิชัย” วัดจามเทวีลำพูน

วัดจามเทวี เป็นวัดสำคัญเก่าแก่ของเมืองลำพูน มีประวัติความเป็นมาที่สามารถสืบค้นถึงการสร้างเมืองหริภุญชัยได้ ด้วยความที่วัดนี้มีโบราณสถานที่สำคัญจึงทำให้มีผู้คนจากที่ต่าง ๆ เดินทางมาสักการะเจดีย์กู่กุดและรัตนเจดีย์เป็นจำนวนมาก จนทำให้วัดจามเทวีกลายเป็นวัดสำคัญไม่แพ้วัดอื่นๆ ของจังหวัดลำพูน แต่เดิมวัดจามเทวีเป็นวัดร้าง ไม่มีพระภิกษุสามเณรจำพรรษามีเพียงซากปรักหักพังของโบราณสถาน ภายในวัดจามเทวีมีโบราณสถานที่สำคัญคือ สุวรรณจังโกฏเจดีย์ หรือ “กู่จามเทวี” หรือ “กู่กุด” เป็นเจดีย์รูปทรงสี่เหลี่ยมก่อด้วยศิลาแลงถือปูน ใกล้ๆ กันมีเจดีย์เล็กชื่อว่า “รัตนเจดีย์” หรือที่ชาวบ้านเรียกกันว่า “เจดีย์แปดเหลี่ยม”
วัดจามเทวี นอกจากมีความสำคัญต่อเมืองลำพูนแล้ววัดแห่งนี้ยังเป็นวัดที่ครูบาศรีวิชัย ได้มาบูรณะก่อสร้างวิหาร กุฎิ เมื่อปี พ.ศ.2479 และถือเป็นวัดที่มีความสำคัญต่อครูบาศรีวิชัย เนื่องจากเป็นหนึ่งในสองวัดของเมืองลำพูนที่มีกู่บรรจุอัฐิของครูบาศรีวิชัย เป็นวัดสุดท้ายที่ท่านได้มาบูรณะก่อนที่จะมรณะภาพและยังเป็นวัดที่ใช้ประกอบพิธีพระราชทานเพลิงครูบาศรีวิชัยอีกด้วย
เมื่อมาเที่ยววัดจามเทวี นอกจากได้มากราบสักการะกู่พระนางจามเทวีแล้ว ยังได้กราบสักการะกู่บรรจุอัฐิครูบาศรีวิชัย ด้านหลังกู่มีโฮงนิทัศน์ครูบาศรีวิชัย ซึ่งแต่เดิมเป็นโฮงไม้ (กุฏิ) สร้างโดยครูบาชัยยะวงศาพัฒนา (ครูบาวงศ์) ปัจจุบันได้ดัดแปลงเป็น “โฮงนิทัศน์ครูบาศรีวิชัย” ภายในโฮงนิทัศน์ฯจัดแสดงประวัติผลงานของครูบาศรีวิชัย โดยแบ่งเป็นห้องต่าง ๆ ได้แก่ ห้องสักการะครูบาศรีวิชัย ประดิษฐานรูปเหมือนครูบาศรีวิชัยเพื่อให้ประชาชนได้กราบสักการะบูชาระลึกถึงคุณความดีของท่าน ด้านในเป็นห้องหมายเหตุครูบาศรีวิชัย รวบรวมภาพถ่ายโบราณที่หาชมได้ยากของครูบาศรีวิชัย ห้องสื่อศรัทธาครูบาศรีวิชัย จัดแสดงสื่อรูปภาพเรื่องราว แสตมป์ ผ้ายันต์ โปสเตอร์ที่เกี่ยวข้องกับครูบาเจ้าศรีวิชัย ห้องในสุดเป็นห้องสาระศึกษาครูบาศรีวิชัย เป็นห้องที่รวบรวมหนังสือ งานเขียน ประวัติ เอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับครูบาศรีวิชัย และยังเป็นห้องสมุดสำหรับค้นคว้าชีวประวัติของครูบาศรีวิชัยอีกด้วย นอกจากนั้นยังมีหนังสือหายากต่าง ๆ มากมาย อาทิ ตำนานจามเทวีวงศ์ ตำนานชินกาลมาลีปกรณ์ ประวัติของพระนางจามเทวี ซึ่งผู้สนใจสามารถเข้ามาศึกษาค้นคว้าได้

โฮงนิทัศน์ครูบาศรีวิชัย วัดจามเทวีนับว่าเป็นแหล่งรวบรวมข้อมูลเรื่องราวของครูบาศรีวิชัยที่สมบูรณ์ที่สุดก็ว่าได้ โดยโฮงนิทัศน์ฯดังกล่าว เปิดให้เข้าชมทุกวัน ตั้งแต่ เวลา 08.30 น. – 16.30 น.

บทความโดย
จักรพงษ์ คำบุญเรือง