ช่วง 40-50 ปีที่ผ่าน ถิ่นสันกำแพง เชียงใหม่ ได้ชื่อว่า เป็นเส้นทางสายท่องเที่ยว ยอดนิยม เพราะใครไป ใครมา ถ้ายังไม่ได้เยือนถิ่นนี้ถือว่า”มาไม่ถึงเชียงใหม่” ปี พ.ศ.2500 ศูนย์ส่งเสริมหัตถกรรมภาคเหนือ ช่วยพัฒนาอุตสาหกรรมทำร่มบ่อสร้าง ที่ริเริ่ม โดยพระครูอินถา มีการนำกระบวนการทำกระดาษสา การพิมพ์ลายเข้ามาประยุกต์ในงานผลิต
ยิ่งเมื่อภาพยนตร์ “สันกำแพง” นำแสดงโดยดาราหนังยุคนั้นออกฉายประมาณปี พ.ศ.2511 ภาพและบรรยากาศที่นำเสนอยิ่งกระตุ้น ให้หนุ่มๆในรุ่นนั้น อยากมาเป็นเขยเชียงใหม่ พอช่วงพ.ศ.2525 การท่องเที่ยวฯ จัดเทศกาลร่มบ่อสร้างขึ้นเป็นครั้งแรก สันกำแพงกลายเป็นถนนสายหัตถกรรม มีร้านค้า ศูนย์จำหน่ายที่เน้นงานหัตถศิลป์ หัตถกรรม ผุดขึ้นเป็นดอกเห็ด ทั้งในรูปแบบทำกันในครอบครัว การรวมกลุ่มกันระหว่างชุมชน เป็นสหกรณ์
รวมถึง ผู้ประกอบการ นักลงทุนที่มองเห็นอนาคตอันสดใส ในเส้นทางสายนี้เป็นธรรมชาติ ที่ถนนสายท่องเที่ยว มักจะมาพร้อม สารพัดปัญหา ทั้งการหยิบยื่นข้อแลกเปลี่ยนให้นำทัวร์มาลงในแต่ละแหล่งจำหน่าย เมื่อบางกลุ่ม หลายแห่งคำนึงถึงรายรับมากกว่าความรับผิดชอบในธุรกิจ สินค้าของที่ระลึก การเอารัดเอาเปรียบ หลอกลูกค้า นักท่องเที่ยว ปัญหาก็เกิดขึ้นได้รับผลกระทบจนระเนระนาดหลายโชว์รูมดังๆ
ถัดมาอีกในช่วงราวๆ พ.ศ.2540-50 สันกำแพง ได้ชื่อว่าเป็นยุคทอง ด้วยมีงานอีเวนท์ กิจ กรรมต่างๆ โหมกระหน่ำ พร้อมงบประมาณไหลมา เทมาไม่ขาดสาย อาจจะด้วยเชียงใหม่มีแหล่งสร้างสรรค์งานหัตถกรรม หัตถศิลป์ ทั้งผ้าพื้นเมือง,ไม้แกะสลัก,เครื่องปั้น,งานเซรามิค หลากหลายรูปแบบ จึงเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ตลาดท่องเที่ยวมีทางเลือก จนก่อเกิดภาวะ “ล่าถอย”ไปทีละรายๆ
ผู้ประกอบการ จำหน่ายงานหัตถกรรม เลียนแบบของเก่า รายหนึ่งในย่านสันกำแพง เล่าว่า จุดแข็งของสันกำแพง ในด้านแหล่งท่องเที่ยวยังคงอยู่ในกระแส ไม่ว่าจะงานร่ม งานโคม งานผ้า เครื่องปั้น งานแกะสลักไม้ มีการเน้นตลาดเฉพาะกลุ่ม เพื่อส่งออก เป็นสินค้าหัตถ กรรมปราณีต ไม่ใช่งานตลาดทั่วๆไป
สินค้า งานหัตถกรรม ไม่ใช่ของจำเป็น แต่มีคุณค่าทางจิตใจ เป็นของที่ระลึก เป็นส่วนมาก และการรังสรรค์งาน ยกตัวอย่างงานร่ม เป็นการรวมอุปกรณ์จากหลายๆแหล่ง เช่น ด้ามร่ม ทำจากบ้านแม่ฮ้อยเงิน ดอยสะเก็ดบ้านเหล่า บ้านออน อ.สันกำแพง ถ้าเป็นซี่ร่ม โครงร่ม ทำจากบ้านสันต้นแหน อ.ดอยสะเก็ด ส่วนบ้านต้นเปา สันกำแพง ทำกระดาษสาที่ใช้หุ้มร่ม บ้านบ่อสร้าง สันกำแพง ประกอบร่ม เขียนลาย ทำตลาด วางขาย ภาวะตลาดแบบนี้ จะเน้นการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ที่มีกลุ่มลูกค้าใหม่ๆ ไปพร้อมช่องทางออนไลน์ ที่ลูกค้าสั่งซื้อจากทุกแห่งได้
ผู้ผลิตสินค้า เซรามิค ชื่อดังย่านสันกำแพง กล่าวว่า แม้เศรษฐกิจจะไม่ดี แต่ลูกค้ายังคงมีกำลังซื้อ ผลิตไม่มาก เน้นสร้างงาน ที่โดดเด่น จึงทำให้ลูกค้าส่วนใหญ่ เป็นชาวต่างชาติกว่า 80 % กลุ่มระดับบนจะไม่เกี่ยงราคา จึงพออยู่ได้ กับตลาดที่เริ่มวายมาหลายปี
อดีตเจ้าของศูนย์หัตถกรรม เครื่องเงิน งานหัตถกรรมย่านสันกำแพง ยอมรับว่า ที่เห็นสภาพกิจการ แหล่งร้าน ประกายขาย ให้เช่าอาคาร พื้นที่นั้น เพราะฝืนทำไปก็ไม่คุ้ม ต้นทุนงานฝีมือ จะสูงกว่าสินค้าตลาด ยกตัวอย่าง เครื่องเงิน ราคาขายสูง มีคุณค่าจริง แต่เป็นสินค้าฟุ่มเฟือย ที่ต้องมีกำลังซื้อจริงๆ สภาพเศรษฐกิจแบบนี้ ใครจะมาซื้อของพวกนี้ ไม่ใช่เกิดขึ้นเฉพาะที่นี่ ตามแหล่งอื่นๆก็ประสบภาวะเช่นเดียวกัน
ร่วมแสดงความคิดเห็น