สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชวนชม “ดาวศุกร์สว่างที่สุดครั้งสุดท้ายของปี” เช้ามืด 30 พ.ย.นี้ ปรากฏสว่างสุกใส ทางทิศตะวันออก ก่อนดวงอาทิตย์ขึ้น เชิญชวนผู้สนใจตื่นเช้าชมปรากฏการณ์ดังกล่าว เห็นด้วยตาเปล่าทั่วประเทศ ตื่นตายิ่งขึ้นหากมองผ่านกล้องโทรทรรศน์ จะเห็นเป็นเสี้ยวคล้ายดวงจันทร์
นายศุภฤกษ์ คฤหานนท์ หัวหน้างานบริการวิชาการทางดาราศาสตร์ สดร. กล่าวว่า วันที่ 30 พ.ย.2561 ดาวศุกร์กลับมาปรากฏสว่างที่สุดอีกครั้งหนึ่ง และเป็นครั้งสุดท้ายของปีนี้ คาดว่าจะมีความสว่างปรากฏมากถึงแมกนิจูด -4.7 (ดวงจันทร์เต็มดวงมีความสว่างปรากฏ แมกนิจูด -12.6) สังเกตได้ด้วยตาเปล่าทั่วประเทศ ก่อนดวงอาทิตย์ขึ้น ตั้งแต่เวลาประมาณ 04.00-06.00 น. บริเวณขอบฟ้าทางทิศตะวันออก หากสังเกตผ่านกล้องโทรทรรศน์ จะเห็นดาวศุกร์จะปรากฏเป็นเสี้ยวคล้ายดวงจันทร์
การที่ดาวศุกร์สว่างมากที่สุด จะเป็นช่วงที่ดาวศุกร์มีขนาดเสี้ยวค่อนข้างใหญ่ และโคจรห่างจากโลกในระยะที่เหมาะสม ในปีนี้จะปรากฏในลักษณะดังกล่าว 2 ครั้ง ครั้งแรกตรงกับวันที่ 25 ก.ย.2561 ที่ผ่านมา ปรากฏในเวลาหัวค่ำ และครั้งนี้ในวันที่ 30 พ.ย.2561 จะปรากฏเวลาเช้ามืด สำหรับในช่วงวันอื่น ๆ แม้ดาวศุกร์จะมีเสี้ยวที่หนากว่า แต่เนื่องด้วยตำแหน่งอยู่ห่างจากโลกมาก ขนาดปรากฏลดลง ความสว่างจึงลดลงตามไปด้วย หลังจากวันที่ 30 พ.ย.ความสว่างปรากฏของดาวศุกร์ จะลดลงเพียงเล็กน้อย แต่ยังคงมองเห็นสว่างโดดเด่นบนท้องฟ้าในช่วงเวลารุ่งเช้ายาวไปจนถึงเดือน ก.ค.2562
นายศุภฤกษ์ ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า เมื่อวันที่ 17 ส.ค.2561 ที่ผ่านมา ดาวศุกร์อยู่ในตำแหน่งห่างจากดวงอาทิตย์ไปทางทิศตะวันออกมากที่สุด (Greatest Eastern Elongation) (จากภาพประกอบ ตำแหน่งดาวศุกร์เรียงจากซ้ายไปขวา) เราจึงมองเห็นดาวศุกร์สว่างบริเวณขอบฟ้าทิศตะวันตกในช่วงหัวค่ำ หากใช้กล้องโทรทรรศน์สังเกตการณ์จะเห็นดาวศุกร์ปรากฏประมาณครึ่งดวง จากนั้นดาวศุกร์เคลื่อนไปอยู่ตำแหน่งปรากฏสว่างที่สุดครั้งแรกในวันที่ 25 ก.ย.2561 ใช้กล้องโทรทรรศน์สังเกตการณ์ เห็นดาวศุกร์เป็นเสี้ยวคล้ายดวงจันทร์ และในวันที่ 26 ต.ค.2561 ดาวศุกร์ได้โคจรมาอยู่ตรงกลางระหว่างดวงอาทิตย์กับโลก เรียกว่า ตำแหน่งร่วมทิศแนววงใน (Inferior Conjunction) ไม่สามารถสังเกตเห็นได้ และหลังจากวันดังกล่าว ดาวศุกร์จะปรากฏในเวลารุ่งเช้าก่อนดวงอาทิตย์ขึ้น บริเวณขอบฟ้าทางทิศตะวันออก หากใช้กล้องโทรทรรศน์สังเกตการณ์ จะเห็นดาวศุกร์เป็นเสี้ยวหนาขึ้นเรื่อย ๆ
จนกระทั่งวันที่ 30 พ.ย.2561 ที่จะถึงนี้ดาวศุกร์จะปรากฏสว่างที่สุดอีกครั้งหนึ่ง และในวันที่ 6 ม.ค.2562 ดาวศุกร์จะโคจรอยู่ในตำแหน่งห่างจากดวงอาทิตย์ไปทางทิศตะวันตกมากที่สุด (Greatest Western Elongation) หากใช้กล้องโทรทรรศน์สังเกตการณ์จะเห็นดาวศุกร์ปรากฏประมาณครึ่งดวงอีกครั้ง ซึ่งตำแหน่งนี้เหมาะสำหรับสังเกตดาวศุกร์มากที่สุดเช่นกัน เนื่องจากอยู่ห่างจากดวงอาทิตย์มาก จะมีเวลาสังเกตได้นานขึ้น นายศุภฤกษ์กล่าว
ดาวศุกร์ เป็นดาวเคราะห์วงในลำดับที่ 2 ถัดจากดาวพุธ อยู่ใกล้ดวงอาทิตย์มากกว่าโลก จึงไม่สามารถเห็นดาวศุกร์สว่างเต็มดวงได้ แต่จะปรากฏเป็นเสี้ยวให้เห็น ความหนาบางของเสี้ยวแตกต่างกันไปในแต่ละตำแหน่ง และปรากฏอยู่ห่างจากดวงอาทิตย์ได้มากที่สุด 47.8 องศา เราจึงสังเกตเห็นดาวศุกร์ได้ในช่วงเวลาสั้น ๆ ก่อนดวงอาทิตย์ขึ้นหรือหลังดวงอาทิตย์ตกเท่านั้น ไม่เคยปรากฏอยู่กลางฟ้าหรือในเวลาดึก ๆ ทั้งนี้ หากเห็นดาวศุกร์ทางทิศตะวันตกในช่วงหัวค่ำ คนไทยมักเรียกว่า “ดาวประจำเมือง” หากเห็นดาวศุกร์ทางทิศตะวันออกในช่วงเช้ามืด คนไทยมักเรียกว่า “ดาวประกายพรึก”
ร่วมแสดงความคิดเห็น