เสน่ห์แห่ง “เกาะเสม็ด” สวรรค์บนเม็ดทรายขาว

มีเรื่องเล่ากันปนตลกว่า วันหนึ่งชาวระยองเอาทุเรียนใส่ชะลอม พร้อมกับตักทรายที่เกาะเสม็ดใส่ถุงพลาสติกไปเยี่ยมญาติที่จังหวัดตาก ญาติรับถุงพลาสติกแล้วตรงรี่เอาไปเก็บไว้ในตู้กับข้าว เพราะเข้าใจว่าในถุงเป็นน้ำตาลทราย เดี๋ยวมดจะขึ้น !

นี่เป็นหนึ่งในหลายเรื่องเล่าที่สะท้อนว่าเกาะเสม็ดและหมู่เกาะต่าง ๆ ในเขตจังหวัดระยองมีน้ำทะเลที่ใสสะอาด หาดทรายขาวราวเกล็ดน้ำตาล ขาวเสียจนคืนไหนที่พระจันทร์เต็มดวง แสงจันทร์นวลผ่องจะส่องสะท้อนหาดทรายสีขาวสว่างไสวสุดลูกหูลูกตา จนไม่น่าแปลกใจถ้าใครจะบอกว่า “เกาะแก้วพิสดาร” ในวรรณคดี “พระอภัยมณี” ตามจินตนาการของสุนทรภู่ ก็มีที่มาแห่งแรงบันดาลใจจากความใสสะอาดของหมู่เกาะในบริเวณนี้

ท่านสุนทรภู่กวีเอกแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ได้จินตนาการเกาะเสม็ดมาเป็นฉากสำคัญในวรรณคดีเรื่องพระอภัยมณี คือเกาะแก้วพิสดาร ที่สวยงามไปด้วยธรรมชาติ มีหาดทรายใสเป็นแก้ว ดังเกาะสวรรค์ที่แสนจะโรแมนติก เกาะเสม็ดได้ชื่อว่าเป็นดินแดนในฝันของหนุ่มสาวที่หัวใจพองโตไปด้วยความรักทั้งหลาย ทุกคนต่างปรารถนาว่าหากเมื่อใดที่มีความรักสักครั้งหนึ่งจะต้องพาหญิงสาวในดวงใจมานั่งดูดวงจันทร์ ฟังเสียงคลื่น โต้ลมทะเลกันที่เกาะเสม็ดเพียงลำพังสองคน..(ให้ตายจริง ๆ เถอะ !) โดยเฉพาะหาดท้ายเกาะที่ไม่ค่อยมีผู้คนพลุกพล่านมากนัก วันดีคืนดีเราจะเห็นหนุ่มสาวนั่งพุดคุยหยอกย้อภายใต้แสงจันทร์ ช่างเป็นบรรยากาศที่สุดแสนจะโรแมนติกเหลือเกิน

ท่าเรือบ้านเพ เกือบจะสิบโมงเช้า ผมเตรียมตัวขึ้นเรือเพื่อข้ามไปยังเกาะเสม็ด วันนี้แม้ว่าจะไม่ใช่วันหยุดแต่ผู้คนก็มาเที่ยวกันอย่างหนาแน่น เรือมาเทียบท่าเพื่อรับคนอยู่ก่อนแล้ว ผมยืนที่ท่าเรือบ้านเพมองออกไปเห็นเกาะเสม็ดอยู่ไกลลิบ ระยะทางจากบ้านเพไปเกาะเสม็ดประมาณ 7 กิโลเมตร ทว่ากินเวลาเดินทางกว่า 45 นาที โดยไม่รอช้าผมรีบขึ้นเรือที่มองดูคล้ายกับเรือประมง แต่ดัดแปลงให้เหมือนเรือโดยสาร กว่าเรือจะนำผมมาถึงท่าเทียบเรือเกาะเสม็ดก็เกือบเที่ยงวัน แม้ว่าหลายคนในเรือจะเป็นครั้งแรกที่เดินทางมาเกาะเสม็ด แต่สำหรับผมแล้วมันเป็นความทรงจำครั้งที่สองที่ผมได้มีโอกาสมาที่นี่

เกาะเสม็ดในวันนั้นกับวันนี้แม้จะไม่ต่างกันในรายละเอียดมากนักแต่สิ่งหนึ่งที่ผมสัมผัสได้ก็คือ ถนนหนทางบนเกาะพัฒนาขึ้นเยอะเมื่อเทียบกับครั้งก่อนที่ผมมาเมื่อ 5 ปีที่แล้ว ผมจำได้ว่าครั้งนั้นเวลานั่งรถโดยสารจะต้องจับราวให้แน่น นั่งเกร็งจนเมื่อย เพราะถนนขรุขระ มีก้อนหินขนาดใหญ่ บางครั้งรถกระแทกก้อนหินเสียจนผู้โดยสารกระดอนไปมา ซึ่งหลายคนถึงกับออกปากบ่นว่า บนเกาะเสม็ดอะไร ๆ ก็ดีไปหมดยกเว้นแต่ถนน จะว่าไปก็คงคล้ายกับเกาะช้างจังหวัดตราด ด้วยความที่เป็นเกาะเล็ก ๆ เงียบสงบและธรรมชาติยังไม่ถูกทำลายมากนัก ยามเมื่อผมเดินทอดร่างสำรวจหาดทรายว่าจะขาวสะอาดดั่งน้ำตาลทรายสมคำร่ำลือหรือไม่ เมื่อเท้าได้บดลงบนผืนทรายขาวละเอียดเนียนเสียงดังฟุดฟิด ในใจก็คิดว่าตรงนี่แหละที่ศิลปินดังทั้งหลายต่างเคยมาประทับรอยเท้าไว้ และด้วยความสวยงามของหาดทรายและธรรมชาติทำให้ไม่แปลกใจว่า ทำไมที่นี่จึงเป็นโลเกชั่นยอดฮิตเหลือเกินของกองถ่ายทำแฟชั่นและมิวสิควิดีโอนับไม่ถ้วน

เกาะเสม็ด อยู่ในความดูแลรับผิดชอบของอุทยานแห่งชาติเขาแหลมหญ้า – หมู่เกาะเสม็ด ได้รับการประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2524 พื้นที่เกาะประกอบด้วยผืนแผ่นดินใหญ่และหมู่เกาะต่าง ๆ ประมาณ 131 ตารางกิโลเมตร หรือ 94 เปอร์เซ็นต์ของพื้นที่ทั้งหมดส่วนใหญ่เป็นเนินเขาเตี้ยๆริมทะเลมีแนวชายหาดทอดยาวไปตามแนวเหนือใต้ บนเกาะเกือบทั้งหมดเดิมเป็นป่าดงดิบแล้ง แต่เนื่องจากได้มีการตัดไม้ทำลายป่าเพื่อนำพื้นที่มาใช้ในการเกษตรกรรมและที่อยู่อาศัย จึงทำให้มีไม้ขนาดเล็กและพันธุ์ไม้เบิกนำขึ้นมาทดแทน บางพื้นที่ของเกาะได้รับอิทธิพลจากไอเค็มของลมทะเลจนไม้ใหญ่ไม่สามารถขึ้นได้

เกาะเสม็ดเป็นเกาะที่ใหญ่ที่สุดของอุทยานฯ ฝั่งตะวันตกของเกาะเป็นหน้าผาสูงและลาดชัน ด้านตะวันออกและเหนือมีชายหาดเว้าแหว่ง ทำให้เกิดหาดที่สวยงามหลายแห่ง อาจเป็นเพราะเกาะเสม็ดนี้มีหาดทรายขาวปานแก้วอยู่ทั่วไป จึงได้รับการขนานนามในกวีนิพนธ์ของสุนทรภู่ว่าเป็น เกาะแก้วพิสดาร และเหตุที่ชื่อว่าเกาะเสม็ดก็เพราะที่นี่มีต้นเสม็ดขาวและเสม็ดแดงขึ้นอยู่เป็นจำนวนมาก ชาวบ้านจึงได้นำมาใช้เป็นไต้จุดไฟ

เกือบจะบ่ายสามโมง ผมยังคงวนเวียนและหลงใหลกับธรรมชาติของเกาะเสม็ดอย่างมิรู้เบื่อ ผมเดินเท้าจากหาดหนึ่งไปยังหาดหนึ่งราวกับจะสำรวจวิถีชีวิตของคนบนเกาะรวมถึงนักท่องเที่ยวด้วยว่า ทำไมถึงต้องมาเสม็ด คำตอบหนึ่งที่ผมพบได้ก็คือ นอกจากพวกเขาจะมานั่งฟังเสียงคลื่นกระทบฝั่งและสูดอากาศอันบริสุทธิ์แล้ว ยามช่วงรอยต่อระหว่างฤดูหนาวจะเข้าฤดูร้อนเช่นนี้แล้ว ไอแดดที่บนเกาะเสม็ดยังเหมาะอย่างยิ่งแก่การสร้างเม็ดสีผิวให้กับนักท่องเที่ยวผู้นิยมหลงใหลผิวสีเข้มอีกด้วย แล้วก็ไม่แปลกใจ (อีก) ว่านักท่องเที่ยวฝรั่งมักจะนุ่งบิกินี ทั้งวันพีชและทูพีชนอนอาบแดดกันเป็นทิวแถว บ้างก็เปลือยกายนอน ซึ่งหากจะว่าไปแล้วเราต่างหากที่เป็นเหมือนตัวตลกใส่เสื้อผ้าที่บังเอิญหลุดเข้าไปในดินแดนแห่งนี้ เมื่อผมนึกได้เช่นนั้นก็ปลีกตัวเองออกมาโดยไม่ลืมบันทึกภาพไว้เป็นที่ระลึก

นอกจากบังกะโล ร้านค้า รีสอร์ต พับ ร้านอาหารที่ผุดขึ้นบนเกาะเสม็ดราวกับว่าจะต้องรีบกอบโกยเอาประโยชน์จากธรรมชาติให้มากที่สุดแล้ว ที่มุมหนึ่งใต้ต้นมะพร้าวริมหาดยังมีอาชีพใหม่เกิดขึ้นสำหรับชาวบ้านบนเกาะเสม็ดอีกด้วย ธุรกิจนวดตัวได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวบนเกาะเสม็ดเป็นอย่างมาก เพราะนอกจากจะไม่ต้องลงทุนสูงมากนักแล้วผลตอบแทนก็คุ้มกับค่าแรงที่ได้รับ ว่ากันว่าที่บนเกาะเสม็ดมีจำนวนคนที่ประกอบอาชีพนวดตัวกว่า 200 คนกระจายอยู่ตามหาดต่าง ๆ กว่า 10 หาด ซึ่งถ้าจะถามหารายได้ต่อวันกันจริง ๆ แล้ว ประมาณการว่าไม่ต่ำกว่าวันละหนึ่งพันบาทต่อคน นี่ยังไม่นับรวมธุรกิจการเช่าเรือสกูตเตอร์ การนั่งเรือบานาน่าโบตและการให้เช่าเก้าอี้นั่งริมหาดอีกด้วย

แม้จำนวนนักท่องเที่ยวที่เข้ามาเที่ยวเกาะเสม็ดในแต่ละปีจะมีจำนวนหลายแสนคน เงินตรากว่าหลายสิบล้านบาทเคยสะพัดอยู่บนเกาะนี้ แต่คุณภาพชีวิตของชาวบ้านบ้านเกาะเสม็ดกลับตรงกันข้าม ธุรกิจที่เราเห็นไม่ว่าจะเป็นร้านค้า บังกะโล รีสอร์ตส่วนใหญ่เป็นของนักลงทุนจากต่างถิ่น คนเกาะเสม็ดเองยังประกอบอาชีพรับจ้างและทำประมงอันเป็นหนทางเดิมและทางเดียวที่พวกเขาพอใจและทำด้วยความศรัทธาในอาชีพ ความทรงจำของคนเดินทางกับมนต์เสน่หาของเม็ดทรายขาวบนเกาะเสม็ด ได้ฝังลึกลงในห้วงมโนจนยากที่จะละจากได้โดยง่าย หากแม้ไม่ได้เข้ามาสัมผัสด้วยตาตัวเองก็แทบไม่น่าเชื่อว่า ไม่ใกล้ไม่ไกลจากกรุงเทพฯเท่าไหร่ ยังมีสวรรค์บนดินรอให้นักเดินทางได้เข้าไปสัมผัส เฉกเช่นที่เกาะเสม็ด สวรรค์บนเม็ดทรายขาว

ข้อมูลเที่ยวเกาะเสม็ด
เกาะเสม็ด เป็นเกาะขนาดกลาง สภาพเป็นแนวโค้งมีหาดทรายและอ่าวต่าง ๆ รายล้อมตลอดเกาะไปตามแนวทิศเหนือลงใต้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านฝั่งตะวันออกนั้นมีหาดทรายที่สวยงามมากในบริเวณโค้งอ่าวต่าง ๆ จะมีบ้านพัก รีสอร์ตและบังกะโลขนาดเล็กผุดขึ้นเพื่อรองรับนักท่องเที่ยวทั้งจากชาวไทยและต่างชาติที่พากันเดินทางมาเที่ยวบนเกาะเสม็ด เมื่อได้เห็นสภาพธรรมชาติบนเกาะแทบไม่น่าเชื่อว่าเกาะที่ตั้งอยู่ใกล้กับแผ่นดินจะมีเม็ดทรายขาวละเอียด น้ำทะเลใสสะอาด ด้วยความที่เกาะเสม็ดเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สามารถดึงดูดให้นักท่องเที่ยวมาเยือนปีละจำนวนมาก ดังนั้นการท่องเที่ยวบนเกาะเสม็ดจึงพรั่งพร้อมไปด้วยสิ่งอำนวยความสะดวกครบครัน ตั้งแต่เรื่องเรือโดยสาร ที่พักหลายระดับมีให้เลือก ร้านอาหารทะเลสดหลากหลายร้าน อีกทั้งมีบริการรถสองแถวรับส่งจากท่าเรือไปยังบ้านพักต่าง ๆ หากนักท่องเที่ยวต้องการเที่ยวเกาะเสม็ดให้จุใจก็มีรถมอเตอร์ไซค์ให้เช่า ส่วนใหญ่นักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวบนเกาะเสม็ดนิยมมาเที่ยวแบบพักผ่อน เล่นน้ำทะเลตามชายหาดหน้าที่พัก เป็นบรรยากาศแบบครอบครัว

แหล่งท่องเที่ยวบนเกาะเสม็ด
หาดทรายแก้ว อยู่ทิศตะวันเฉียงใต้ของท่าเรือเกาะเสม็ด มีหาดทรายขาวสะอาดและละเอียดมาก แนวชายหาดยาวประมาณ 780 เมตร เหมาะแก่การลงเล่นน้ำ
อ่าววงเดือน อยู่ตอนกลางด้านทิศตะวันของเกาะ ลักษณะอ่าวโค้งคล้ายพระจันทร์ครึ่งดวง หาดทรายขาวยาวประมาณ 500 เมตรบริเวณด้านหลังจากมีหน้าผาเป็นจุดชมพระอาทิตย์ตกที่สวยงามมาก
อ่าวพร้าว เป็นหาดเดียวที่อยู่ทางด้านทิศตะวันตกของเกาะ หาดทรายขาวสะอาดบรรยากาศเงียบสงบ เหมาะสำหรับผู้ที่ชอบความสงบ หาดทรายยาวประมาณ 200 เมตร
อ่าวปะการัง เป็นอ่าวที่อยู่ทางตอนใต้สุดของเกาะเสม็ด มีปะการังน้ำตื้นและน้ำลึกค่อนข้างอุดมสมบูรณ์ เป็นที่ตั้งของหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติ หน่วยที่ 1
อ่าวหวาย เป็นอ่าวขนาดกลาง คงไว้ซึ่งความสวยงามและบริสุทธิ์ของธรรมชาติ ประกอบด้วยหาดทรายที่ขาวละเอียดและมีต้นไม้ร่มรื่น เหมาะสำหรับการพักผ่อนและบรรยากาศเงียบสงบ

การเดินทางไปเกาะเสม็ด
รถปรับอากาศ เชียงใหม่ – ระยอง มีรถออกทุกวัน ใช้เวลาเดินทาง 12 ชั่วโมง ลงที่บ้านเพจากนั้นต่อเรือข้ามไปยังเกาะเสม็ด เป็นเรือขนาดใหญ่บรรจุได้ตั้งแต่ 10 – 30 คน ระยะทางประมาณ 7 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทาง 45 นาที มีเรือบริการตั้งแต่เวลา 06.00 – 16.00 น. อัตราค่าบริการไป – กลับคนละ 80 บาท (ราคาอาจเปลี่ยนแปลงได้) บนเกาะเสม็ดมีบริการมอเตอร์ไซด์และรถสองแถวรับจ้างไปส่งตามหาดต่าง ๆ (ราคาแล้วแต่จะตกลงกันเอง)

บทความโดย
จักรพงษ์ คำบุญเรือง