เลือกให้ถูก ! หน้ากากอนามัยแต่ละแบบใช้อย่างไร

สถานการณ์เรื่องฝุ่นละอองยังคงเป็นปัญหาต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน จากงานวิจัยขององค์การอนามัยโลก พบว่า การใส่หน้ากากอนามัย สามารถลดการแพร่กระจายของอณูเล็ก ๆ ที่มีเชื้อโรคปนเปื้อน ได้ถึงร้อยละ 80 เลยทีเดียว

วันนี้ “เชียงใหม่นิวส์” จะมาแนะนำหน้ากากอนามัยแต่ละแบบ พร้อมทั้งวิธีการเลือกใช้อย่างไรถึงจะเหมาะสม

ประเภทของหน้ากากอนามัย

การที่จะเลือกใช้หน้ากากอนามัยแบบไหนนั้น เราลองมารู้จักกับหน้ากากอนามัยแบบต่าง ๆ กันก่อนดีกว่า เพราะหน้ากากอนามัยเอง ก็มีหลากหลายแบบให้เลือกใช้งาน ซึ่งหน้ากากอนามัยที่วางขายทั่วไป แบ่งออกเป็น 4 ประเภท ดังนี้

หน้ากากอนามัยแบบเยื่อกระดาษ 3 ชั้น

หลายคนน่าจะรู้จักมักคุ้นหน้ากากอนามัยแบบนี้ เพราะหาซื้อได้ง่าย ตามร้านสะดวกซื้อ ที่สำคัญราคาไม่แพง และมีประสิทธิภาพในการกรองฝุ่นได้ดี สามารถป้องกันของเหลวซึมผ่านได้ ทั้งยังป้องกันการแพร่กระจายเชื้อโรคจากการไอหรือจามได้อีกด้วย

ซึ่งหน้ากากอนามัยประเภทนี้ สามารถป้องกันผู้สวมใส่จากเชื้อโรค จำพวกเชื้อแบคทีเรีย หรือเชื้อรา แต่ถ้าเป็นเชื้อไวรัสนั้น มีอนุภาคที่มีขนาดเล็กมากในระดับไมครอน อาจจะไม่สามารถป้องกันได้ และไม่ควรนำกลับมาใช้ซ้ำ ต้องเปลี่ยนหน้ากากใหม่ทุกวัน หรือว่าง่าย ๆ คือ เมื่อใช้เสร็จแล้ว ก็ต้องทิ้งนั่นเอง

หน้ากากอนามัยที่ผลิตจากผ้า

หน้ากากอนามัยที่ผลิตจากผ้านั้น ก็แทบไม่แตกต่างจากแบบเยื่อกระดาษ 3 ชั้นเลย เพราะหลาย ๆ คนคงเคยเลือกใช้ โดยการใช้งานจะเน้นใช้สำหรับป้องกันฝุ่นละออง และป้องกันการกระจายของน้ำมูก หรือน้ำลายจากการไอจาม แต่อาจไม่สามารถกรองเชื้อโรคที่มีขนาดเล็กมาก ๆ ได้เช่นเดียวกับหน้ากากอนามัยกระดาษ

แต่ความพิเศษของหน้ากากอนามัยแบบผ้าฝ้ายคือ สามารถซักทำความสะอาดด้วยผลิตภัณฑ์ฆ่าเชื้อโรค แล้วนำกลับมาใช้ใหม่ได้ นอกจากจะประหยัดจากการนำกลับมาใช้งานซ้ำ ๆ ได้แล้ว ยังเป็นการลดขยะไปในตัวด้วย

หน้ากากอนามัยชนิด N95

หากใครต้องการหน้ากากอนามัยที่สามารถป้องกันทั้งฝุ่นควัน และเชื้อโรคได้ หน้ากากอนามัยชนิด N95 นับว่าเป็นตัวเลือกที่ดี และเรียกได้ว่าเป็นหน้ากากอนามัยที่สามารถป้องกันเชื้อโรคได้ดีที่สุด เพราะป้องกันได้ทั้งฝุ่นละอองและเชื้อโรคที่มีขนาดเล็กถึง 0.3 ไมครอน

ที่สำคัญหน้ากากอนามัยชนิด N 95 มีอายุการใช้งานนานประมาณ 3 สัปดาห์ กล่าวคือ คุณสามารถนำกลับมาใช้ซ้ำได้ แต่เพื่อสุขอนามัยที่ดีควรจะเปลี่ยนใหม่ทุกวันจะดีกว่า แต่ราคาจะแพงขึ้นมาหน่อย ราคาชิ้นละประมาณ 30-50 บาท

หน้ากากป้องกันมลพิษ

สำหรับจุดเสี่ยงต่าง ๆ ถ้าหากหลายคนกลัวหน้ากากอนามัยธรรมดาเอาไม่อยู่ ลองเปลี่ยนเป็นหน้ากากป้องกันมลพิษโดยตรง อาจจะช่วยได้ หน้ากากประเภทป้องกันมลพิษโดยเฉพาะนั้น จะสามารถป้องกันทั้งฝุ่นละออง ควันพิษ ไอเสียรถยนต์ และไอระเหยของสารเคมีต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี

ทว่ากลับไม่สามารถป้องกันเชื้อโรคได้ ฉะนั้นจึงไม่เหมาะที่จะนำมาสวมใส่เพื่อป้องกันโรคติดต่อในระบบทางเดินหายใจ แต่ถ้าใส่เพื่อป้องกันมลพิษโดยเฉพาะ หน้ากากตัวนี้ก็เป็นอีกตัวเลือกที่ดี

แล้วแบบนี้ จะเลือกใช้อันไหนดี

จากสถานการณ์ปัจจุบันของกลุ่มฝุ่นควันในกรุงเทพฯ หน้ากากอนามัย N95 อาจจะเป็นตัวเลือกที่ดี เพราะนอกจากจะป้องกันละอองไอจามแล้ว ยังสามารถป้องกันฝุ่นควันที่มีขนาดเล็กมาก ๆ ได้ด้วย

และมีหลายหน่วยงานออกมาให้ความรู้ว่า การสวมใส่หน้ากากเป็นเรื่องที่ดี แต่ในกรณีคนทั่วไปที่ไม่ได้มีโรคประจำตัวเกี่ยวกับทางเดินหายใจ หรือไม่ได้อยู่กลางแจ้งเป็นเวลานาน ๆ อาจไม่จำเป็นต้องสวมใส่ก็ได้

เช่น หากเดินออกนอกอาคาร 10 – 15 นาที ความเสี่ยงก็มีน้อย หน้ากากชนิดพิเศษอาจจะไม่จำเป็นมากนัก แต่ถ้าเดินออกไปเป็นชั่วโมง หรือออกกำลังกายกลางแจ้ง ซึ่งทำให้หายใจเอาอากาศภายนอกเข้าไปมากกว่าปกติ ก็จะมีความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดการระคายเคือง หรือทำให้ได้รับฝุ่นควันพวกนี้เข้าไปในปริมาณมาก โดยเฉพาะคนที่มีโรคทางเดินหายใจ ฝุ่นควันเหล่านี้อาจจะไปกระตุ้นให้อาการกำเริบได้ เช่น คนที่เป็น โรคภูมิแพ้ โรคหอบหืด โรคถุงลมโป่งพอง

ใช้หน้ากากอนามัยอย่างไรให้ถูกวิธี

•เริ่มจากการเลือกหน้ากากอนามัยให้มีขนาดพอดีกับใบหน้าไม่เล็กไม่ใหญ่จนเกินไป
•ก่อนสวมใส่หน้ากากอนามัยทุกครั้ง ควรล้างมือให้สะอาดด้วยน้ำและสบู่
•สวมหน้ากากอนามัยให้คลุมทั้งปากและจมูก โดยเอาด้านที่มีลวดไว้ด้านบน หันเอาด้านที่มีสีเขียวหรือสีเข้มออกด้านนอก แล้วปรับสายคล้องหูให้พอดีกับใบหน้า
•ให้รอยจีบพับลงอยู่ด้านหน้า จากนั้นดัดลวดให้แนบสนิทกับใบหน้าของผู้สวมใส่ อย่าให้มีช่องว่างระหว่างใบหน้ากับหน้ากากอนามัย
•ในกรณีที่เป็นหน้ากากชนิดผ้า สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ โดยการนำไปซักกับผงซักฟอกและตากให้แห้งก่อนนำมาใช้ซ้ำ แต่หากเป็นชนิดกระดาษควรเปลี่ยนทุกวัน
•หลังจากเลิกใช้ หรือเปลี่ยนหน้ากาก ต้องล้างมือให้สะอาดทุกครั้ง และนำหน้ากากอนามัยที่ใช้แล้ว ทิ้งลงถังขยะที่มีฝาปิดสนิท

จะเห็นได้ว่า การใส่หน้ากากอนามัยมีประโยชน์ต่อการป้องกันโรคทางเดินหายใจเป็นอย่างมาก และหากใครที่จำเป็นต้องสวมใส่หน้ากาก เป็นระยะเวลานาน ๆ สำหรับคนแต่งหน้านั้น อาจจะต้องระมัดระวังในเรื่องของรองพื้นหลุดร่อนระหว่างวัน หรือหลุดระหว่างการถอดหน้ากากด้วยนะ

เรียบเรียงโดย : “เชียงใหม่นิวส์”
ขอบคุณข้อมูลจาก : https://rabbitfinance.com/blog/
ขอบคุณรูปภาพจาก : http://thaionehealth.org/

บทความที่เกี่ยวข้อง

•ฝุ่นละออง
o ฝุ่นละออง PM 2.5 ฆ่าคนเชียงใหม่ไม่รู้ตัว
•ควันพิษ
o รับมือฝุ่น PM 2.5 ด้วยวิธีการแก้ปัญหาของต่างประเทศ